دگرسانی سدیک- کلسیک در سنگ میزبان کانسار آپاتیت- مگنتیت اسفوردی

کانسار اسکارن خوت و پناهکوه در 50 کیلومتری شمال‌غرب شهرستان تفت در استان یزد واقع شده است. آنالیز عناصر اصلی و نادر خاکی توسط Microprobe و LA-ICP-MS نشان داد که دو نوع گارنت اصلی در اسکارن‌های خوت- پناهکوه وجود دارد. ترکیب شیمیایی گارنت‌ها در اسکارن خوت از محلول جامد گروسولاریت- آندرادیت تا آندرادیت تقریباً خالص تغییر می‌کند، در حالی که تمام گارنت‌های اسکارنی پناهکوه آندرادیت تقریباً خالص و ایزوتروپ هستند. گارنت‌ها در طی فرآیند متاسوماتیسم غنی از عناصر نادر خاکی می‌شوند. نمودار Fe/Ti در مقابل نسبت‌های Al/(Al + Fe + Mn) در اسکارن‌های خوت- پناهکوه نشان داد که بیش از 50 درصد فاز سیال گرمابی در تشکیل گارنت‌ها مؤثر بوده است. مقایسه روندهای عناصر نادر خاکی به‌هنجار شده نسبت به کندریت در دو نوع متفاوت گارنت نشان داد که همه گارنت‌ها غنی از عناصر نادر خاکی سبک و تهی از عناصر نادر خاکی سنگین همراه با آنومالی‌های متفاوتی از یوروپیم (Eu) هستند. گارنت‌های غنی از آهن با آنومالی مثبت Eu مشخص می‌شوند در حالی‌که گراندیت‌ها آنومالی منفی Eu را نشان می‌دهد. تفاوت در مقدار آنومالی‌ها نشان‌دهنده ناهمگونی‌های سامانه اسکارنی نظیر تغییرات محلی سنگ مادر و سیال متاسوماتیک است. الگوی فراوانی نسبتاً همسان عناصر نادر خاکی در اسکارن و گارنت بیانگر این است که در اسکارن‌های مطالعه شده، گارنت مهم‌ترین کانی میزبان برای عناصر نادر خاکی است. بنابراین، مطالعه رفتار زمین‌شیمیایی عناصر نادر خاکی گارنت در شناخت تکامل سیالات متاسوماتیک سودمند است.